اصول ترکیب رنگ در دکوراسیون داخلی

اصول ترکیب رنگ در دکوراسیون داخلی یکی از مهم ترین و اصلی ترین اقدامات است که تاثیر مستقیم بر احساسات افراد، میزان بزرگی و روشنایی محیط دارد. به همین دلیل لازم است بر اساس شرایط محیط، نوع کاربری، میزان نور و روشنایی طبیعی، ارتفاع دیوارها، جنسیت، سن و روحیات افراد حاضر در اتاق، رعایت اصول و استانداردها در نهایت بهترین ترکیب را انتخاب کرد. در ادامه اصول ترکیب رنگ در دکوراسیون داخلی که برای رنگ آمیزی اتاق کودک، پذیرایی، اتاق خواب، آشپزخانه، راهروها و اتاق کار کاربرد دارند را معرفی می نماییم. 

۱- شناخت چرخه رنگ color wheel

چرخه رنگ مفهومی است که در علم رنگ و هنر به کار می‌رود و به ترتیبی خاص از رنگ‌ها اشاره دارد. در چرخه رنگ، رنگ‌ها بر اساس روابط خاصی که با یکدیگر دارند، در یک دایره ترتیب داده شده‌اند. این چرخه معمولاً به صورت دایره‌ای یا بطور مستطیلی نمایش داده می‌شود و معمولاً شامل رنگ‌های اولیه و ثانویه است. با توجه به ارتباطی که میان رنگ های موجود در چرخه وجود دارد، لازم است طراحان داخلی شناخت کافی از آن داشته باشند. 

در چرخه رنگ می توان رنگ ها را در سه گروه کلی رنگ اصلی، ثانویه و دسته سوم بخش بندی کرد. رنگ های اصلی شامل قرمز، آبی و زرد هستند و نارنجی، بنفش و سبز در گروه رنگ های ثانویه قرار می گیرند. رنگ های دسته سوم ترکیبی از دو گروه قبل بوده و شامل قرمز بنفش، آبی بنفش، زرد سبز، آبی سبز، زرد نارنجی و قرمز نارنجی هستند. 

چرخه رنگ در شرایطی کاربرد دارد که قوانین ترکیب رنگ با آن را بشناسید. به همین دلیل توصیه می کنیم در گام اول این چرخه را بشناسید تا در مراحل بعد بر اساس قوانینی که ارائه می شوند بتوانید بهترین ترکیب رنگ در دکوراسیون و رنگ داخل ساختمان را با آن انتخاب کنید. 

۲- توجه به دمای رنگ

رنگ ها در حالت کلی در سه گروه سرد، گرم و خنثی دسته بندی می شوند. چون رنگ ها دارای انرژی هستند و بر همین اساس می توان دمای آنها را احساس کرد. به عنوان مثال، رنگ های سرد احساس آرامش و رهایی از تنش را به همراه دارد و به مرور باعث کاهش انرژی افراد می شود. این در حالیست که رنگ های گرم انرژی و هیجان را در فرد افزایش می دهند. رنگ های خنثی از نظر سردی و گرما در حد اعتدال است.

در چرخه رنگ، رنگ های قرمز تا زرد در گروه رنگ گرم و آبی تا سبز به عنوان سرد شناخته می شوند. 

۳- رعایت اصول ترکیب رنگ ها color mixing

یکی دیگر از اصول ترکیب رنگ ها در دکوراسیون داخلی، توجه به قوانین مخلوط کردن آنها است. دقت داشته باشید که برای بدست آوردن ترکیب رنگ مناسب و استاندارد نمی تواند هر نوع رنگ دلخواه را با هم مخلوط کنید. برای مخلوط کردن، ویژگی های رنگ ها باید رعایت شود. چند ویژگی مهم در رنگ ها عبارتند از:

• Hue یا فام رنگ: به رنگدانه های به کار رفته در رنگ اشاره دارد. 
• Value یا درجه تیرگی روشنی رنگ: به میزان روشن بودن رنگ ها اشاره دارد. با افزایش این فاکتور رنگ روشن تر می شود و بالعکس. 
• Tint یا ته رنگ: به اضافه کردن رنگ سفید به رنگ مورد نظر برای روشن تر شدن آن اشاره دارد.
• Shade: به اضافه کردن رنگ تیره یا مشکی به رنگ مورد نظر برای تیره شدن آن اشاره دارد. 
• Tone یا اشباع: به میزان رنگ خاکستری اضافه شده به سایر رنگ ها اشاره دارد. برای زنده تر شدن رنگ ها نیاز به افزایش tone است که با کاهش مقدار رنگ خاکستری در ترکیب مورد نظر بدست می آید. 

۴- قانون مکمل complementary

از دیگر اصول ترکیب رنگ در دکوراسیون داخلی می توان به انتخاب الگو و طرح اشاره کرد. به عنوان مثال، یکی از الگوها استفاده از رنگ های مکمل است. در این طرح ابتدا رنگ اصلی بر اساس سلیقه، شرایط اتاق، نور و غیره از روی چرخه رنگ انتخاب می شود. نقطه روبروی رنگ انتخابی، رنگ مکمل است. به عبارت دیگر، در چرخه رنگ، رنگ های مکمل روبروی هم قرار گرفته اند. 

۵- استفاده از الگوی رنگ آنالوگ

برای انتخاب رنگ در دکوراسیون داخلی می توانید از قانون رنگ های آنالوگ استفاده کنید. رنگ های آنالوگ در چرخه رنگ کنار هم قرار گرفته اند. در این الگو ابتدا رنگ اصلی را روی چرخه انتخاب کنید. رنگ سمت چپ و راست انتخاب های بعدی هستند. بعد از انتخاب سه رنگ می توانید آنها را به شیوه های گوناگون با درصدهای مختلف در اتاق و محیط مورد نظر به کار ببرید. به عنوان مثال می توانید ۶۰ درصد اتاق را به رنگ اول اختصاص دهید و دو رنگ بعدی در ۳۰ و ۱۰ درصد اتاق استفاده شوند. 

۶- الگوی مکمل رنگ دو بخشی split complementary

یکی از قوانین ترکیب رنگ در دکوراسیون داخلی که کاربرد زیادی دارد، الگوی تقسیم مکمل دوبخشی است. در این روش ابتدا رنگ اصلی را روی چرخه رنگ انتخاب کنید. سپس رنگ مکمل که روبروی آن است را علامت بزنید. در نهایت رنگ چپ و راست رنگ مکمل را به عنوان دو رنگ بعدی مورد استفاده در طراحی داخلی می توانید انتخاب کنید. 

۷- قانون ترکیب رنگ مربعی

در این الگو چرخه رنگ را بر اساس رنگ اصلی مورد نظر به چهار بخش تقسیم کنید. رنگ های قرار گرفته روی هر راس مربع به عنوان رنگ انتخابی در دکوراسیون داخلی می توانند استفاده شوند. علاوه بر ترکیب مربعی، از ترکیب مستطیلی نیز می توانید استفاده کنید.

۸- الگوی مونوکرومیک 

برای محیط های که کوچک که تنوع زیاد رنگ باعث شلوغی فضا می شود، از الگوی مونوکرومیک می توانید استفاده کنید. این الگو تک رنگ است! به طوریکه می توان از یک رنگ در کنار shade و tint های مختلف آن استفاده کرد. به عبارت دیگر، یک رنگ در کنار درجه های روشن و تیره آن کاربرد دارد.  

۹- قانون ترکیب رنگ مثلثی در دکوراسیون داخلی

در این الگو از سه رنگ در دکوراسیون استفاده میشود که هارمونی ایده آلی دارند. ابتدا رنگ اصلی را روی چرخه انتخاب و رنگ مکمل آن را علامت بزنید. در سمت چپ و راست رنگ مکمل دو درجه حرکت کنید تا رنگ های بعدی بدست آیند. این رنگ ها روی چرخه رنگ روی راس های مثلث قرار می گیرند. 

۱۰- قانون ۶۰ ۳۰ ۱۰

بعد از انتخاب رنگ های مورد نظر با الگوهای بالا، باید بتوانید مقدار مناسبی از هر یک را در محیط استفاده کنید. یکی از بهترین اصول ترکیب رنگ در دکوراسیون داخلی، قانون ۶۰، ۳۰، ۱۰ است. بر اساس این قانون رنگ اصلی ۶۰ درصد و دو رنگ بعدی ۳۰ و ۱۰ درصد در محیط مورد نظر به کار می روند. 

۱۱- توجه به روانشناسی رنگ ها

یکی از مهم ترین اصول در ترکیب رنگ ها در دکوراسیون داخلی، توجه به روانشناسی آنها است. رنگ ها از نظر علم روانشناسی هر یک تاثیر خاصی بر احساسات افراد دارند. به همین دلیل بهتر است تنها سلیقه شخصی را در انتخاب برای دکوراسیون در نظر نگیرید و از نظر روانشناسی نیز آنها را بررسی کنید. روانشناسی برخی از رنگ ها عبارتند از:

• رنگ قرمز: رنگ قرمز یکی از رنگ‌های پرقدرت و پر احساس است که می‌تواند تأثیرات قوی بر روح و احساسات انسان‌ها داشته باشد. در دکوراسیون داخلی، استفاده از رنگ قرمز می‌تواند به عنوان یک رنگ پرانرژی و پرجنب و جوش برای ایجاد جذابیت در فضا استفاده شود.
• رنگ سبز: رنگ سبز یکی از رنگ‌های آرامش‌بخش و متعادل است که در دکوراسیون محل‌های مختلف، احساسات مثبتی را ایجاد می‌کند. رنگ سبز به عنوان نماینده طبیعت، زندگی و تجدید حیات شناخته شده است و به همین دلیل معمولاً با آرامش، تعادل و تجدید نظر مرتبط می‌شود.
• رنگ زرد: رنگ زرد به عنوان نماینده خورشید، شادی و انرژی شناخته شده است و به همین دلیل معمولاً با خوشبختی، انرژی و امید مرتبط می‌شود. این رنگ باعث خلاقیت و نوآوری، انرژی و تحرک و احساسات مثبت در افراد می شود. 
• رنگ آبی: رنگ آبی یکی از رنگ‌های پراستفاده و محبوب در دکوراسیون است که اغلب با آرامش، صلح، اعتماد به نفس و استقلال مرتبط می‌شود. رنگ آبی به عنوان یک رنگ سرد، معمولاً احساس آرامش و تعادل را به افراد القا می‌کند و می‌تواند بر روی حالت روحی و احساسات شخصی تأثیرگذار باشد.

۱۲- ترکیب رنگ در دکوراسیون داخلی بر اساس نور محیط

رنگ ها از نظر میزان بازتاب نور با هم تفاوت زیادی دارند و به همین دلیل می توانند بر روشنایی محیط تاثیر بگذارند. در زمان انتخاب رنگ برای طراحی داخلی، ابتدا بررسی کنید که آیا محیط مورد نظر نور و روشنایی ایده آلی دارد یا خیر؟ برای روشن تر شدن محیط می توانید از رنگ های روشن مانند سفید و کرم استفاده کنید و در مقابل رنگ های تیره باعث تاریک تر شدن فضاهای داخلی ساختمان می شوند. 

۱۳- توجه به متراژ و ابعاد اتاق 

فاکتور بسیار مهم بعدی در انتخاب رنگ دکوراسیون، توجه به متراژ و ابعاد محیط مورد نظر است. با استفاده از رنگ ها می توان خطای دید ایجاد کرد و نواقص محیط مانند کوتاهی ارتفاع دیوارها را پنهان کرد. در حالت استاندارد توصیه می شود تا حد امکان رنگ های تیره را در پایین ترین بخش از اتاق استفاده کنید. هر چه به سمت سقف پیش می روید بهتر است رنگ ها روشن تر شوند. 

در محیط هایی که متراژ کمی دارند، تا حد امکان باید تنوع در رنگ بندی را کاهش داد. چون تنوع رنگ زیاد باعث شلوغی فضا می شود و قدرت تمرکز ذهن کاهش پیدا می کند. در محیط هایی که متراژ زیادی دارند می توانید تنوع رنگ را افزایش دهید. 

۱۴- توجه به نوع کاربری محیط 

با توجه به تاثیری که هر یک از رنگ ها از نظر روانشناسی بر احساسات افراد دارند، در نتیجه باید رنگ ها را بر اساس نوع کاربری محیط انتخاب کنید. به عنوان مثال، در محیط های کاری بیشتر تلاش می شود تا محیط شاداب، همراه با خلاقیت و نوآوری و پر انرژی باشد. این در حالیست که اتاق خواب محیطی آرام برای تجربه استراحت ایده آل نیاز دارد. به همین دلیل باید بتوانید ترکیب مناسب و استانداردی از رنگ های گرم، سرد و خنثی را برای رسیدن به هدف بدست آورد. 

۱۵- ترکیب رنگ بر اساس سبک دکوراسیون 

در طراحی داخلی و چیدمان سبک های مختلفی ارائه شده اند که هر یک دارای استاندارد خاصی است. در نتیجه بهتر است بر اساس سبک کلی معماری و دکوراسیون داخلی رنگ ها را انتخاب کنید. به عنوان مثال در سبک مینیمال بیشتر گرایش به رنگ های روشن مانند سفید وجود دارد. این در حالیست که در سبک کلاسیک رنگ های قهوه ای و طلایی کاربرد بیشتری دارند. 

ترکیب رنگ در دکوراسیون داخلی اتاق خواب

مهم ترین اصل در انتخاب رنگ اتاق خواب، ایجاد محیط آرام بدور از استرس است. به همین دلیل رنگ هایی که انرژی بالایی دارند مانند قرمز و نارنجی به مقدار بسیار کم باید در اتاق خواب استفاده شوند. در مقابل، رنگ های سرد مانند سبز و آبی و ترکیب آنها با کرم و سفید شرایط ایده آلی را در اتاق خواب بوجود می آورند. آبی، سبز، صورتی، سفید، طوسی، زرد بهترین انتخاب ها برای اتاق به شمار می روند. 

ترکیب رنگ در دکوراسیون داخلی اتاق کودک

در انتخاب ترکیب رنگ در دکوراسیون داخلی اتاق کودک فاکتورهایی از قبیل جنسیت، سن، میزان نور و ابعاد اتاق نقش مهمی دارند. نارنجی، لیمویی و زرد، صورتی، آبی، سبز، سفید، بنفش، طوسی از جمله انتخاب های مناسب برای اتاق بچه ها به شمار می روند. البته بهتر است در اتاق کودکان رنگ ها به صورت ترکیبی به کار روند به عنوان مثال طوسی زرد، طوسی صورتی، سفید آبی انتخاب های ایده آلی هستند. 

ترکیب رنگ در دکوراسیون آشپزخانه

در ترکیب رنگ دکوراسیون آشپزخانه بیشترین تمرکز بر کابینت است. چون بیشتر فضای آشپزخانه به کابینت ها اختصاص داده می شود. در انتخاب رنگ کابینت مواردی از قبیل سبک معماری، ابعاد و متراژ آشپزخانه و روشنایی آن باید مد نظر قرار گرفته شود. علاوه بر کابینت، رنگ دیوارها نیز اهمیت بالایی دارند. فاصله خالی بین کابینت ها بهتر است متناسب با رنگ کفپوش، صفحه روی کابینت و کابینت ها انتخاب شود.

سفید، قهوه ای، مشکی سفید، مشکی طوسی، سبز،سرمه ای تیره، مشکی زرد از جمله ترکیب رنگ های مناسب برای کابینت و آشپزخانه به شمار می روند.

ترکیب رنگ در دکوراسیون راهرو

راهرو در اغلب ساختمان ها عرض و نور کمی دارد. به همین دلیل تا حد امکان رنگ های تیره را نباید برای این بخش استفاده کنید. رنگ هایی از قبیل کرم، بژ، مرجانی، طوسی، آبی، سبز روشن، صورتی برای راهروها مناسب هستند. اگر راهروها عرض زیادی دارند می توانید رنگ های آبی کلاسیک و مشکی را نیز امتحان کنید. 

برای اطلاع از فرق رنگ آکریلیک با رنگ پلاستیک مقاله مربوطه رو مطالعه کنید.

جمع بندی

بر اساس آنچه در متن اشاره شد، انتخاب بهترین ترکیب رنگ ها در دکوراسیون داخلی نیاز به شناخت رنگ ها و مشخصات آنها، چرخه رنگ و اثرات روان شناسی هر یک دارد. علاوه براین، با رعایت قوانین مختلفی از جمله تقسیم مکمل، قانون ۶۰، ۳۰، ۱۰، مونوکروماتیک، رنگ های آنالوگ و غیره با در نظر گرفتن شرایط محیط و اتاق می توان ترکیب استاندارد را بدست آورد.

امیدواریم توضیح کاملی برای اصول ترکیب رنگ در دکوراسیون داخلی ارائه داده باشیم.